Nieprzetargowe tryby udzielania zamówień
publicznych, ze względu na sposób
ustalenia warunków przyszłej umowy można podzielić dodatkowo na tryby
negocjacyjne, do których zalicza się negocjacje z ogłoszeniem, negocjacje bez
ogłoszenia i zamówienia z wolnej ręki, oraz na tryby nienegocjacyjne, którymi są zapytanie
o cenę oraz licytacja elektroniczna. Znaczenie słownikowe pojęcia „negocjacje”
w ostatnich latach uległo rozszerzeniu, pierwotnie „negocjacje” odnosiły się
jedynie do działań dyplomatycznych i oznaczały wspólne wyjaśnianie,
przedstawienie poglądów i układy prowadzone przez przedstawicieli dwóch lub
większej ilości państw, w formie rozmów lub wzajemnej wymiany dokumentów[1]. Obecnie pod tym pojęciem, Słownik Języka Polskiego,
oprócz wspomnianego znaczenia dopuszcza także drugie, negocjacje jako targowanie
się ze sprzedającym o niższą cenę lub korzystniejsze warunki zakupu[2].
Przedstawiciele różnych dziedzin nauki tworzyli własne definicje tego terminu, jednak
na potrzeby niniejszego opracowania wystarczy przedstawić jedną, zaproponowaną przez M. Tybernacką. W ujęciu tej autorki,
„negocjacje są rodzajem interakcji społecznej, w której strony rozmów i innych
działań podejmowanych w ramach procesu negocjacyjnego definiują i kształtują
wzajemne stosunki”[3].
Procedury negocjacyjne, w myśl art. 1 ust. 9 lit. c dyrektywy 2004/17/WE oznaczają procedury, w
ramach których instytucja zamawiająca/podmiot zamawiający zwraca się do
wybranych przez siebie wykonawców i negocjuje z jednym lub kilkoma z nich
warunki zamówienia.
Tryb negocjacji z ogłoszeniem został
wprowadzony do polskiego systemu zamówień publicznych ustawą Pzp. Jednak jak
się powszechnie wskazuje w literaturze, zastąpił on
przewidziany przepisami ustawy o zamówieniach publicznych tryb przetargu
dwustopniowego. Omawiany w niniejszym rozdziale tryb został także przewidziany
w dyrektywach unijnych, gdzie jest znany pod tą samą nazwą[4].
Istota trybu negocjacji z ogłoszeniem jest zawarta w art. 54 Pzp, zgodnie z którym,
negocjacje z ogłoszeniem to tryb udzielenia zamówienia, w którym, po publicznym
ogłoszeniu o zamówieniu, zamawiający zaprasza wykonawców dopuszczonych do
udziału w postępowaniu do składania ofert wstępnych niezawierających ceny,
prowadzi z nimi negocjacje, a następnie zaprasza ich do składania ofert. Na
marginesie należy zauważyć, iż zgodnie z art. 134 ust. 1 Pzp, negocjacje z
ogłoszeniem są obok przetargu nieograniczonego oraz przetargu ograniczonego są podstawowym
trybem udzielania zamówień sektorowych oraz zawierania umów ramowych.
Przeprowadzenie postępowania w trybie negocjacji z ogłoszeniem.
Postępowanie
w trybie negocjacji z ogłoszeniem składa się z kilku etapów:
1) publiczne
ogłoszenie o zamówieniu wraz z jednoczesnym zaproszeniem do składania wniosków
o dopuszczenie do udziału w negocjacjach,
2) wybór
potencjalnych wykonawców, którzy zostaną dopuszczeni do negocjacji i
zaproszenie ich do składania ofert wstępnych,
3) negocjacje
z wykonawcami, które mają na celu doprecyzowanie lub uzupełnienie opisu
przedmiotu zamówienia lub warunków umowy,
4) zaproszenie
wykonawców z którymi były prowadzone negocjacje do składania ofert i wybór
najkorzystniejszej oferty.
Postępowanie wszczyna się poprzez
publiczne ogłoszenie. Na mocy art. 56 ust 1 Pzp, przepisy dotyczące ogólnych
zasad publikowania ogłoszenia o zamówieniu w
trybach przetargowych (art. 40 Pzp) oraz elementów jakie powinno zawierać
ogłoszenie o zamówieniu w trybie przetargu ograniczonego, stosuje się
odpowiednio do trybu negocjacji z ogłoszeniem. Powoduje to, że początek
postępowania w tym trybie jest niemal identyczny jak w przypadku przetargu
ograniczonego. O podobieństwie obydwu trybów na tym etapie świadczy fakt, iż
ogłoszenia o zamówieniu w tych trybach przekazywane są na jednakowych drukach[5]. Z
racji tego, iż etap wszczęcia postępowania w tym trybie nie zawiera odmienności
od trybów przetargowych (zwłaszcza przetargu ograniczonego) rozważania w tym
zakresie zostaną pominięte. Należy jednak zauważyć, iż istotnym elementem
ogłoszenia o zamówieniu w analizowanym trybie jest wskazanie liczy wykonawców,
którzy zostaną zaproszeni do składania ofert wstępnych. Ustawodawca nie
przesądza jaka ma to być liczba, aczkolwiek został ustalony dolny limit.
Zgodnie z art. 57 ust. 2 Pzp, zamawiający do składania ofert wstępnych powinien
zaprosić taką liczbę wykonawców, która zapewni konkurencję. Jednakże nie może
być ich mniej niż 3, a jeżeli wartość przedmiotu zamówienia jest równa lub
wyższa od „progów unijnych” – 5. W odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu
w trybie negocjacji z ogłoszeniem,
zainteresowani wykonawcy, stosownie do art. 56 ust. 1 Pzp składają wnioski o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu. Analogicznie jak w przypadku przetargu
ograniczonego, na podstawie art. 50 ust. 1 Pzp, wykonawcy składają oświadczenia
o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu, a jeżeli zamawiający żąda
dokumentów potwierdzających spełnienie warunków, również te dokumenty.
Po upływie terminu do składania wniosków
o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, zamawiający
dokonuje oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu przez
wykonawców. Dokonuje także oceny stopnia spełnienia postawionych warunków i na
tej podstawie układa ranking wykonawców. Niezwłocznie po dokonaniu oceny,
zamawiający informuje wykonawców, czy spełnili warunki udziału w postępowaniu,
ponadto informuje ich także o uzyskanych
ocenach spełnienia warunków. Następnie, zamawiający zaprasza wykonawców, którzy
spełnili warunki udziału w postępowaniu do składania ofert wstępnych. Ilość
wykonawców, którzy zostaną zaproszeni musi być zgodna z liczbą podaną w ogłoszeniu.
Jeżeli po dokonaniu oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu okaże się,
że spełnia je większa liczba wykonawców
niż przewiedziano w ogłoszeniu, wówczas zamawiający zaprasza do składania ofert
wstępnych wykonawców wyłonionych w sposób obiektywny i
niedyskryminacyjny . Przed nowelizacją Pzp, która weszła w życie 20
lutego 2013 r., w takich sytuacjach, zamawiający na podstawie ułożonego
rankingu zapraszał tych wykonawców,
którzy uzyskali najwyższe oceny. W przypadku, gdyby liczba wykonawców
spełniających warunki udziału w postępowaniu byłaby niższa niż określona w
ogłoszeniu, wówczas zamawiający zaprasza wszystkich wykonawców spełniających
warunki do składania ofert wstępnych. Wraz z zaproszeniem do składania ofert,
zamawiający przekazuje wykonawcom specyfikację istotnych warunków zamówienia.
Kolejnym etapem są negocjacje.
Zamawiający, po otrzymaniu od wykonawców ofert wstępnych bada je pod kątem
zaistnienia przesłanek skutkujących odrzuceniem oferty (zgodnie z treścią art.
89 ust. 1 Pzp). Z
wykonawcami, którzy złożyli ofert nie podlegające odrzuceniu, zamawiający
prowadzi negocjacje. Jak podkreślił E. Norek w ustawie brak jest minimalnej
liczby wykonawców, z którymi zamawiający ma prowadzić negocjacje. Jeżeli na
zaproszenie do składania ofert odpowie tylko jeden wykonawca, oferta którego
nie będzie podlegała odrzuceniu, zamawiający może skutecznie udzielić mu
zamówienia w omawianym trybie[6].
Podobna sytuacja będzie również, gdy co prawda większa liczba wykonawców
złożyła oferty wstępne, ale oferta tylko jednego z nich nie podlegała
odrzuceniu. Jak podkreśla się zgodnie w literaturze i orzecznictwie KIO, przedmiot
negocjacji z wykonawcami nie jest dowolny. Negocjacje muszą być oparte o
złożone oferty wstępne, a ich zakres nie może wykraczać poza doprecyzowanie lub
uzupełnienie opisu przedmiotu zamówienia lub warunków umowy[7]. Po zakończeniu negocjacji, stosownie do art.
59 ust.1 Pzp, zamawiający
może doprecyzować lub uzupełnić specyfikację istotnych warunków zamówienia, w
takim zakresie, w jakim były prowadzone negocjacje. Ostatni etap udzielenia zamówienia w trybie
negocjacji z ogłoszeniem polega na zaproszeniu wykonawców, z którymi
zamawiający prowadził negocjacje do składania ofert, jednakże, termin na
składanie ofert nie może być krótszy niż 10 dni licząc od dnia przekazania
zaproszenia. Ponadto, w zaproszeniu do
składania ofert zamawiający musi wskazać miejsce ich złożenia, miejsce i termin
ich otwarcia, informacje dotyczące obowiązku wniesienia wadium, a także czas
związania ofertą. Po otrzymaniu ofert, zamawiający dokonuje ich oceny w oparciu
o przyjęte w SIWZ kryteria i dokonuje wyboru najkorzystniejszej oferty.
Piotr Majewski
[1]
M. Szymczak (red): Słownik języka…, s. 309.
[2]
http://sjp.pwn.pl/szukaj/negocjacje
- dostęp 11 maja 2013 r.
[3]
M. Tybernacka: Negocjacje i mediacja w sferze publicznej, Warszawa 2009, s. 19.
[4]
Por. art. 26 ust. 1- DYREKTYWA
2004/17/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 31 marca 2004 r. koordynująca procedury udzielania zamówień
przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu
i usług pocztowych (Dz.U.UE L z dnia 30 kwietnia 2004 r.) oraz art. 26
ust. 1 DYREKTYWA 2004/18/WE PARLAMENTU
EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty
budowlane, dostawy i usługi (Dz.U.UE L z dnia 30 kwietnia 2004 r.).
[7]
Por. ibidem; J. Pieróg: Prawo zamówień…,s. 247; wyrok KIO
z dnia 14 listopada 2012 r., KIO 2420/12, LEX 1230420.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz