Zapytanie o cenę jest najprostszym trybem udzielania
zamówienia publicznego przewidzianym w polskim systemie zamówień publicznych.
Pomimo znacznie uproszczonej i odformalizowanej procedury, zapytanie o cenę
zalicza się do trybów konkurencyjnych, choć konkurencyjność jest mocno
ograniczona, ze względu na fakt, iż to do zamawiającego należy wybór wykonawców,
którym złoży pytanie o cenę. Omawiany tryb, obok trybu licytacji
elektronicznej, jest jedynym, który nie został przewidziany przez Dyrektywy UE,
co skutkuje tym, że nie może być stosowany dla zamówień, których wartość
przekracza „progi unijne”. Zapytanie o cenę było trybem przewidzianym już w
ustawie o zamówieniach publicznych[1]. Omawiany
w niniejszym rozdziale tryb ma istotne znaczenie praktyczne, gdyż w mało
skomplikowany sposób pozwala zamawiającym dokonywać zamówień związanych z
bieżącym funkcjonowaniem. Tryb ten przeznaczony jest do udzielania prostych,
nieskomplikowanych zamówień, w konsekwencji jest on w
porównaniu z innymi trybami stosunkowo szybki i nie generujący dużych kosztów
oraz innych niedogodności po stronie zamawiającego.
Przyjęta
przez doktrynę definicja zapytania o cenę opiera się przede wszystkim na art.
69 Pzp, zgodnie z nią jest to tryb zamknięty, konkurencyjny, w którym zamawiający kieruje
pytanie o cenę do wybranych przez siebie
wykonawców i zaprasza ich do składania ofert[2]. Jak
trafnie zauważył J. Pieróg, obecnie obowiązująca treść przepisu niepotrzebnie została
skomplikowana. Zamawiający kierując pytanie o cenę do wybranych wykonawców
jednocześnie zaprasza ich do składania ofert, a otrzymane odpowiedzi
zawierające cenę są niczym innym jak ofertami[3]. Można
więc pytanie o cenę i zaproszenie do składania ofert traktować jako synonimy. W
tym trybie przedmiotem zamówienia mogą być, jak wskazuje ustawodawca w art. 70
Pzp, dostawy lub usługi, co oznacza, że niedopuszczalne jest udzielenie
zamówienia w trybie zapytania o cenę na roboty budowlane.
Na gruncie uprzednio obowiązującej ustawy tryb ten miał zastosowanie w
przypadku gdy przedmiotem zamówienia były rzeczy lub usługi. Wydaje się, że pomimo zmiany brzmienia
przepisu sens pozostał ten sam. Zgodnie z art. 2 Pzp, przez pojęcie dostawy
należy rozumieć „nabywanie rzeczy, praw lub innych dóbr…”. Zestawiając tą
definicję z wymaganiami jakie ustawodawca nakłada na dostawy lub usługi, aby
możliwe było udzielenie zamówienia w trybie zapytania o cenę – powszechna
dostępność i ustalone standardy jakościowe (o których mowa będzie w następnym
podrozdziale), można przyjąć iż omawiany tryb będzie dopuszczalny jedynie w
przypadku nabywania rzeczy lub usług.
Przeprowadzenie postępowania w trybie zapytania o cenę.
Wszczęcie
postępowania w omawianym trybie następuje poprzez skierowanie zaproszenia do
składania ofert do wykonawców. Art. 71 Pzp nakłada dwa ograniczenia na
zamawiającego, co do liczby oraz co do rodzaju wykonawców, do jakich ma być
wystosowane zapytanie o cenę. Zgodnie z treścią powołanego przepisu,
zamawiający kieruje zaproszenie do składania ofert do takiej liczby wykonawców
aby zapewnić konkurencję i wybór najkorzystniejszej oferty, jednakże zapytanie
należy wysłać do co najmniej 5 wykonawców. Przepis ten koresponduje z wyrażoną
w art. 7 Pzp zasadą obligującą zamawiającego do przeprowadzenia postępowania w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji. Liczba 5 jest jedynie dolnym
limitem, zamawiający może złożyć zapytania o cenę do większej liczby
wykonawców. Na marginesie należy zauważyć, iż na gruncie poprzednio
obowiązującej ustawy, również obowiązywał wymóg skierowania pytania o cenę do
takiej liczby wykonawców (dostawców), która zapewni konkurencję i wybór
najkorzystniejszej oferty, ale ich minimalna ilość była ustalona jako 4.
Zwiększenie liczby wykonawców do których powinno być skierowane zapytanie o
cenę jest związane z usunięciem przesłanki sprawnego przebiegu postępowania, która
na gruncie ustawy o zamówieniach publicznych determinowała tą liczbę.
W myśl art.
71 ust. 1 Pzp, zamawiający kieruje zaproszenia do składania ofert jedynie do
wykonawców świadczących w ramach prowadzonej przez nich działalności dostawy
lub usługi będące przedmiotem zamówienia. Innymi słowy, zwrócenie się z
zaproszeniem do złożenia oferty do wykonawcy działającego w innej branży niż dotycząca
przedmiotu zamówienia nie będzie wliczane do wymaganego limitu złożenia zapytań
o cenę co najmniej 5 wykonawcom. Takie rozwiązanie ma eliminować sytuacje, w
których zamawiający będzie kierował zaproszenie do składania ofert do 1
wykonawcy, któremu chce udzielić zamówienia ze względu np. na powiązania
rodzinne, a żeby wypełnić ustawowy limit złożonych zaproszeń, kieruje je do
jeszcze 4 wykonawców nie sprzedających rzeczy lub nieświadczących usług
będących przedmiotem zamówienia .
Jak
stanowi art. 71 ust. 2 Pzp, wraz z zaproszeniem do składania ofert zamawiający
przesyła wykonawcom specyfikację istotnych warunków zamówienia, która w odniesieniu
do tego trybu jest nieznacznie uproszczona i nie może zawierać wymagań
dotyczących wadium oraz wymagań dotyczących zabezpieczenia należytego wykonania
umowy. Obowiązek przesłania SIWZ w omawianym trybie nie
występował na gruncie analogicznej regulacji w ustawie o zamówieniach publicznych i
spotkał się z krytyką. Jak słusznie podnosi J. Pieróg, ustawodawca w
sposób absolutnie niepotrzebny zbiurokratyzował tryb, który z założenia miał
być trybem najprostszym i najszybszym[4] .
W
odpowiedzi na wysłane przez zamawiającego zaproszenie, wykonawcy składają
oferty, z zastrzeżeniem, iż każdy z wykonawców może zaproponować tylko jedną
cenę i nie może jej zmienić. Gdyby to
uczynił, zamawiający, na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 1 Pzp musiałby taką
ofertę odrzucić . Zamówienie w omawianym trybie zostaje
udzielone wykonawcy, który zaoferuje
najniższą cenę. Cena jest więc jedynym kryterium wyboru oferty w omawianym
trybie. Zapytanie o cenę nie należy do trybów negocjacyjnych, o czym dobitnie
świadczy art. 72 ust.1 zd. drugie Pzp, który stanowi, że nie prowadzi się
negocjacji w
sprawie ceny. Może w praktyce wystąpić jednak sytuacja, w której dwóch lub
więcej wykonawców złoży oferty z najniższą ceną, co regulują art. 95 ust. 5
oraz art. 95 ust. 6 Pzp. Wówczas, zgodnie z powołanymi przepisami , zamawiający
wzywa wykonawców, którzy złożyli ofert z najniższymi cenami do złożenia w określonym terminie ofert
dodatkowych. Należy jednak zauważyć, iż wykonawcy w ofertach dodatkowych nie
mogą zaproponować cen wyższych, aniżeli w ofertach pierwotnych.
Aby zamawiający mógł skutecznie udzielić zamówienia w trybie zapytania o cenę, musi
otrzymać co najmniej dwie oferty, które nie będą podlegały odrzuceniu. Gdyby została złożona tylko jedna oferta nie
podlegająca odrzuceniu, wówczas na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 2 zamawiający
unieważnia postępowanie o udzielenie zamówienia.
[1]
Por. art. 67 ustawy z dnia 10 czerwca 1994 r.
o zamówieniach publicznych, Dz. U. nr 76 poz. 344 z dnia 4 lipca 1994 r
ze zm.
[2]
Por. K. Strzyczkowski: Prawo gospodarcze…, s. 747; A. Borkowski [w:]M. Guziński (red.): Prawo
zamówień…, s. 128.
[3]
J. Pieróg: Prawo zamówień…,s. 286.
[4]
Ibidem, s. 290.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz