Dialog konkurencyjny - zagadnienia ogólne.
Dialog
konkurencyjny jako tryb udzielenia zamówienia publicznego został wprowadzony do
Pzp nowelizacją z 7 kwietnia 2006 r. w wyniku dostosowywania polskiego systemu
prawnego do standardów wspólnotowych. W prawie unijnym tryb ten został
przewidziany w art. 29 Dyrektywy 2004/18/WE. Pomimo podobnych znaczeń
słownikowych pojęć „negocjacje” i „dialog”[1], dialogu
w kontekście Pzp, pomimo nie można utożsamiać z negocjacjami. Zasadnicza różnica
polega na tym, iż w przypadku dialogu przedmiot zamówienia i jego specyfika nie
są do końca znane, dopiero w wyniku dialogu zamawiający określi przedmiot
zamówienia. Legalna definicja dialogu konkurencyjnego została zawarta w art.
60a Pzp, zgodnie z nią jest to tryb udzielenia zamówienia, w którym po
publicznym ogłoszeniu o zamówieniu zamawiający prowadzi z wybranymi przez
siebie wykonawcami dialog, a następnie zaprasza ich do składania ofert.
Dialog
konkurencyjny wykazuje wiele cech wspólnych z negocjacjami z ogłoszeniem, obydwa tryby
są przydatne w przypadkach, gdy zamawiający nie jest w stanie w sposób
jednoznaczny sprecyzować przedmiotu zamówienia[2]. Jak wskazuje S. Babiarz, przykładami
zastosowania tego trybu mogą być: „zaprojektowanie i wykonanie dostosowania
odcinka autostrady A-10 do standardów autostrady płatnej i do poboru opłat; dostaw
i wdrożenie oraz obsługa systemu karty miejskiej obejmującej komunikację
metrem, tramwajem, autobusem i pociągiem podmiejskim czy też usługi
telekomunikacyjne telefonii mobilnej xy[3].” W
wyniku przeprowadzonego dialogu, zamawiający może poznać różne rozwiązania
techniczne i na podstawie uzyskanych informacji ustalić, które rozwiązanie
najbardziej mu odpowiada. Ponadto, uzyskane informacji służą zamawiającemu do
sporządzenia SIWZ.
Przeprowadzenie postępowania w trybie dialogu konkurencyjnego oraz przesłanki stosowania.
W
doktrynie wskazuje się na trzy etapy, z których składa się postępowanie
prowadzone w trybie dialogu konkurencyjnego[4]:
1) publiczne
ogłoszenie o zamówieniu, w wyniku którego zostają wybrani wykonawcy zdolni do
wykonania zamówienia,
2) dialog,
3) składanie
ofert przez wykonawców, z którymi był prowadzony dialog i wybór
najkorzystniejszej oferty.
Wszczęcie
postępowania następuje, zgodnie z art. 60c ust.1 Pzp poprzez publiczne
ogłoszenie o zamówieniu na zasadach niemal identycznych jak dla przetargu
ograniczonego czy omawianego w poprzednim rozdziale trybu negocjacji z
ogłoszeniem. Jedyna różnica w porównaniu z ogłoszeniami przewidzianymi dla
tamtych trybów polega na dodaniu do ogłoszenia dwóch dodatkowych elementów.
Obligatoryjnie zamawiający zamieszcza w ogłoszeniu o zamówieniu w trybie dialogu
konkurencyjnego opis potrzeb i wymagań zamawiającego określonych w sposób
umożliwiający przygotowanie się wykonawców do udziału w dialogu lub informację
o sposobie uzyskania tego opisu. Ponadto, zamawiający dla wykonawców którzy
podczas dialogu przedstawią rozwiązania stanowiące podstawę do składania ofert,
może przewidzieć nagrodę. Wówczas informację o jej wysokości zamieszcza w ogłoszeniu o
zamówieniu. W wyniku nowelizacji Pzp,
która weszła w życie 20 lutego 2013 r. przewidziano możliwość podania w
ogłoszeniu kryteriów ocen ofert w kolejności od
najważniejszego do najmniej ważnego, w sytuacji gdy ze względu na złożoność
zamówienia nie można, na tym etapie postępowania, ustalić znaczenia kryteriów
oceny ofert.
Na
zasadach analogicznych jak w przypadku trybu omawianego w poprzednim
rozdziale, w odpowiedzi na ogłoszenie wykonawcy składają wnioski o dopuszczenie
do udziału w dialogu. Jedyna różnica polega na tym, iż w trybie dialogu
konkurencyjnego nie jest dopuszczalne skracanie terminu do składania wniosków o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu. Dalszy przebieg postępowania jest zbliżony
do negocjacji z ogłoszeniem, z tą różnicą, iż zamawiający zaprasza wykonawców,
którzy spełniają warunki udziału w postępowaniu do
dialogu, a nie do składania ofert wstępnych. Katalog elementów, które co
najmniej musi zawierać zaproszenie do dialogu został zamieszczony w art. 60d
ust.5 Pzp. Zaliczają się do nich informacje
o terminie i miejscu
opublikowania ogłoszenia o zamówieniu art. 60d ust.5 pkt 1) Pzp, opis potrzeb i
wymagań zamawiającego określonych w sposób umożliwiający przygotowanie się
wykonawców do udziału w dialogu lub informację o sposobie uzyskania tego opisu
art. 60d ust.5 pkt 2) Pzp, a także informacje
o miejscu i terminie
rozpoczęcia dialogu art. 60d ust.5 pkt 3) Pzp.
Uwagi poczynione odnośnie liczby wykonawców w poprzednim rozdziale
zachowują aktualność w
kontekście dialogu konkurencyjnego.
Rezultatem
prowadzonego dialogu, który może dotyczyć wszelkich aspektów zamówienia, ma być
wybranie przez zamawiającego takich rozwiązań, które najbardziej odpowiadają
jego potrzebom. Ustawa nie przewiduje żadnych ograniczeń czasowych odnośnie
trwania dialogu, stosownie do art.60e ust.1 Pzp, zamawiający prowadzi dialog do
momentu, gdy jest w stanie określić, w wyniku porównania rozwiązań
proponowanych przez wykonawców, jeżeli jest to konieczne, rozwiązanie lub
rozwiązania najbardziej spełniające jego potrzeby. Zamawiający musi w równy
sposób traktować wszystkich wykonawców uczestniczących w dialogu, co przejawia
się m.in. obowiązkiem przekazywania wykonawcom na równych zasadach wszelkich
wymagań, wyjaśnień, informacji i dokumentów związanych z
dialogiem. Podobnie jak ma to miejsce w przypadku negocjacji, dialog prowadzony
jest w sposób poufny. O zakończeniu dialogu zamawiający niezwłocznie informuje
wszystkich biorących w nim udział wykonawców.
Ostatni
etap udzielenia zamówienia w trybie dialogu konkurencyjnego rozpoczyna się od złożenia
przez zamawiającego zaproszenia do składania ofert, wraz z którym zamawiający
przekazuje SIWZ. Ustawodawca milczy na temat tego których wykonawców
zamawiający ma zaprosić do złożenia oferty, dla porównania w przypadku
negocjacji z ogłoszeniem zamawiający zaprasza wszystkich wykonawców, z którymi
prowadził negocjacje. Należy jednak przychylić się do stanowiska J. Pieroga,
który uważa, że zamawiający powinien zaprosić do złożenia oferty wszystkich
wykonawców, którzy brali udział w dialogu.
Jeżeli któryś z nich nie będzie w stanie zaoferować wykonania
zamówienia, wówczas nie złoży oferty[5].
Wybór najkorzystniejszej oferty dokonywany jest na podstawie przyjętych
kryteriów.
Aby
dopuszczalne było udzielenie zamówienia w omawianym trybie, zgodnie z art. 60b
ust. 1 Pzp niezbędne jest kumulatywne zaistnienie dwóch przesłanek:
1) nie
jest możliwe udzielenie zamówienia w trybie przetargu nieograniczonego lub
przetargu ograniczonego, ponieważ ze względu na szczególnie złożony charakter
zamówienia nie można opisać przedmiotu zamówienia zgodnie z art. 30 i 31 Pzp
lub obiektywnie określić uwarunkowań prawnych lub finansowych wykonania
zamówienia,
2) cena
nie jest jedynym kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty.
Niemożność udzielenia zamówienia w trybie
przetargowym jako przesłanka zastosowania dialogu konkurencyjnego musi mieć
charakter obiektywny, co wielokrotnie było podkreślane przez KIO[6]. Brak
możliwość opisania przedmiotu zamówienia może być spowodowany faktem, iż
przedmiot zamówienia jest szczególnie złożony pod względem technicznym lub zamawiający
nie jest w stanie go opisać, gdyż nie wie jeszcze jakie rozwiązanie techniczne
w najlepszym stopniu spełniłoby jego wymagania. Do niemożności opisania
przedmiotu zamówienia z przyczyn szczególnej złożoności pod względem struktury prawno
– finansowej dochodzi w przypadku realizowania projektów w ramach partnerstwa
publiczno – prywatnego[7].
Piotr Majewski
[1]
http://sjp.pwn.pl/szukaj/dialog -
dostęp 11 maja 2013 r.
[2]
Por. A. Borkowski [w:]M. Guziński (red.): Prawo zamówień…, s. 121.
[3]
S.Babiarz [w:] S. Babiarz, Z. Czarnik, P. Janda, P. Pełczyński: Prawo
zamówień…, s.341.
[4]
Por. ibidem, M. Stachowiak [w:] W.
Dzierżanowski, J. Jerzykowski, M. Stachowiak: Prawo zamówień…, s. 238.
[5]
J. Pieróg: Prawo zamówień…,s. 259.
[6]
Por. wyrok KIO z dnia 6 września 2011
r., KIO 1798/11, LEX 951521; wyrok KIO z dnia 28 października 2008 r.,
KIO/UZP 1114/08, LEX 466655.
[7]
Wytyczne dotyczące …, s. 14.