Prawo konsumenta. Niezgodność towaru z umową

Zielona strefa prawa cywilnego

W artykule Prawo konsumenta. Sprzedaż konsumencka została przedstawiona istota sprzedaży konsumenckiej. Przedstawiliśmy jej definicję, a także obowiązki, jakie ustawodawca nałożył na sprzedawcę będącego przedsiębiorcą w stosunku do konsumenta. W tym artykule zostanie przedstawiona kwestia mająca fundamentalne znaczenie praktyczne - odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu niezgodności towaru z umową.

Ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej wyłącza stosowanie artykułów 556 - 581 k.c., czyli przepisów dotyczących rękojmi i gwarancji. Nie oznacza to, że te przepisy przestały obowiązywać. Nie stosuje się ich tylko w przypadku sprzedaży konsumenckiej. Jeżeli natomiast, jako osoby fizyczne sprzedamy coś innej osobie fizycznej, albo jako przedsiębiorcy sprzedamy coś innemu przedsiębiorcy, wówczas zastosowanie znajdą przepisy o rękojmi i gwarancji z k.c., a nie przepisy dotyczące odpowiedzialności z tytułu niezgodności towaru z umową. 

Kiedy ma miejsce odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu niezgodności towaru z umową.

Sprzedawca ponosi odpowiedzialność, jeżeli towar jest niezgodny z umową w chwili jego wydania. Na czym może polegać niezgodność? Należy rozróżnić dwie sytuacje:

Towar jest niezgodny z umową:  

•  jeżeli uzgadnialiśmy indywidualnie ze sprzedawcą właściwości towaru:

1.  nie odpowiada opisowi podanemu przez sprzedawcę,                           
2.  nie ma cech próbki albo wzoru okazanego przez sprzedawcę,               
3.  nie nadaje się do celu określonego przez nas przy zakupie, chyba, że sprzedawca zgłosił zastrzeżenia co do takiego używania.  

•   jeżeli nie uzgadnialiśmy indywidualnie ze sprzedawcą właściwości towaru:        

1. nie nadaje się do celu,do jakiego towar tego rodzaju jest zwykle używany,                                                                                            
2. właściwości towaru nie odpowiadają właściwościom jakie cechują towar tego rodzaju,
3. nie odpowiada oczekiwaniom wobec tego towaru (w tym także terminu, w jakim towar ma zachować deklarowane właściwości), które są rezultatem publicznych zapewnień sprzedawcy, dystrybutora, producenta lub jego przedstawiciela. W szczególności dotyczy to zapewnień wyrażonych w reklamie lub na oznakowaniach towaru.

Za niezgodność towaru z umową przyjmuje się również nieprawidłowości związane z zainstalowaniem i uruchomieniem towaru,  jeżeli te czynności były związane z umową sprzedaży i zostały wykonane przez sprzedawcę lub osobę za którą ponosi on odpowiedzialność, albo przez kupującego, który dokonał instalacji (uruchomienia) zgodnie z instrukcją otrzymaną przy sprzedaży.

Uprawnienia kupującego.

Jeżeli towar jest niezgodny z umową, kupujący ma prawo żądać nieodpłatnej wymiany na nowy albo nieodpłatnej naprawy towaru. Nieodpłatność polega również na tym, iż to sprzedawca powinien pokryć wszelkie koszty, jakie w związku z wymianą/naprawą poniósł kupujący (demontaż, transport, ponowna instalacja itp.). Jeżeli wymiana/naprawa jest nie możliwa, nadmiernie kosztowna, sprzedawca nie może wymienić/naprawić towaru w odpowiednim czasie, albo wymiana/naprawa naraziłaby kupującego na znaczne niedogodności, może on żądać obniżenia ceny albo odstąpienia od umowy.
W przypadku, gdy niezgodność towaru z umową jest nieistotna, można żądać jedynie obniżenia ceny.
Po otrzymaniu naszego żądania, sprzedawca ma 14 dni na ustosunkowanie się do niego. Jeżeli nie zrobi tego w tym terminie, uważa się, że uznał nasze żądania za uzasadnione.
     

Termin na zawiadomienie o niezgodności towaru z umową. 

Na zawiadomienie sprzedawcy o niezgodności towaru z umową mamy 2 miesiące od stwierdzenia niezgodności. Po upływie tego terminu, jeżeli kupujący nie zawiadomi sprzedawcy o niezgodności, to traci uprawnienia o których była mowa w powyższym akapicie.  

  

Jeżeli kupujący stwierdzi, a z ostrożności procesowej, zawiadomi sprzedawcę o niezgodności towaru z umową w terminie 6 miesięcy od wydania towaru, domniemywa się, że niezgodność istniała w chwili wydania. Oznacza to, iż na sprzedającym ciąży obowiązek udowodnienia, że towar był zgodny z umową. Jeżeli stwierdzimy niezgodność towaru z umową po upływie 6 miesięcy od wydania towaru, to na nas spoczywa obowiązek udowodnienie, że towar jest niezgodny z umową. 

Terminy na realizację uprawnień przez kupującego.

Odpowiedzialność sprzedawcy wygasa po upływie 2 lat od wydania towaru. Nie ponosi odpowiedzialności w przypadku stwierdzenie niezgodności towaru z umową po upływie tego terminu. W przypadku, gdy przedmiotem sprzedaży jest towar używany, strony mogą skrócić ten termin, ale nie mniej niż do 1 roku. W przypadku wymiany towaru, termin biegnie na nowo. Również po 1 roku od stwierdzenia niezgodności towaru z umową wygasa uprawnienie do żądania odstąpienia od umowy.

Roszczenia kupującego (wymiana, naprawa, obniżenie ceny, odstąpienie od umowy) przedawniają się w ciągu 1 roku od stwierdzenia niezgodności. Zawiadomienie sprzedawcy o niezgodności skutkuje przerwaniem biegu terminu przedawnienia.

                                                                            

Wyłączenie odpowiedzialności sprzedawcy.

Sprzedawca nie jest związany publicznym zapewnieniem albo reklamą, dotycząca właściwości towaru, jeżeli wykaże że zapewnienia nie znał ani oceniając rozsądnie nie mógł znać (np. konsument powołuje się na reklamę produktu emitowaną w zagranicznej telewizji). Tak samo nie jest związany zapewnieniem, jeżeli wykaże iż zapewnienie/reklama nie mogło mieć wpływu na decyzję kupującego, albo wykaże że treść takiego zapewnienia sprostował przed zawarciem umowy.

Odpowiedzialność sprzedawcy jest wyłączona także, gdy kupujący w chwili zawarcia umowy widział o niezgodności lub oceniając rozsądnie powinien wiedzieć albo niezgodność wynika z materiału dostarczonego przez kupującego.