Co grozi za jadę samochodem po pijanemu

       Jak pokazują policyjne statystyki, jazda "na podwójnym gazie" wciąż jest poważnym problemem na polskich drogach. Ustawodawca od wielu lat zaostrza sankcje związane z jazdą pod wpływem alkoholu, ostatnia zmiana w zakresie karania nietrzeźwych kierowców miała miejsce w maju 2015 r., dlatego też w niniejszym artykule w zbiorczy sposób przedstawię, jakie konsekwencje prawnokarne wiążą z się z tzw. jazdą po pijaku. Poniższy artykuł dotyczy jedynie kierujących samochodami, o sytuacji rowerzystów jadących pod wpływem alkoholu napiszę następnym razem

W pierwszej kolejności trzeba przedstawić dwa pojęcia, którymi posługuje się ustawodawca w związku z przestępstwami/wykroczeniami drogowymi, które są związane z uprzednim spożywaniem alkoholu:

•  Stan po użyciu alkoholu zachodzi -  gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:
  1)   stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo
  2)   obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm³.

   
• Stan nietrzeźwości :
  1)   zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub
  2)   zawartość alkoholu w 1 dm³ wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.

Poniżej tych wartość, w rozumieniu prawa jesteśmy trzeźwi.

Mówiąc w uproszczeniu, jazda  po pijanemu, w zależności od zawartości alkoholu w organizmie będzie wykroczeniem albo przestępstwem, co w oczywisty sposób wiąże się ze zróżnicowaniem odpowiedzialności.

Konieczne jest także ustalenie znaczenia pojęcia pojazd mechaniczny. Przez pojazdy mechaniczne rozumie się pojazdy zaopatrzone w poruszający je silnik (pojazdy samochodowe, maszyny rolnicze, motocykle, lokomotywy kolejowe, samoloty, helikoptery, statki wodne i inne), jak również pojazdy szynowe zasilane z trakcji elektrycznej (pojazdy kolei elektrycznej, tramwaje, trolejbusy). Pojazdem mechanicznym jest także motorower (por. uchwałę SN z dnia 12 maja 1993 r., I KZP 9/93, OSNKW 1993, nr 5-6, poz. 27). A. Marek, Kodeks Karny. Komentarz, LEX 2010.

Wykroczenie

Zgodnie z art 87 § 1 kodeksu wykroczeń, kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym,podlega karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 50 złotych.

Areszt na podstawie kodeksu wykroczeń orzeka się na okres od 5 do 30 dni. Grzywna określana jest kwotowo, nie może być niższa niż 20 zł (w tym konkretnym przypadku 50 zł), ani wyższa niż 5.000 zł. Ponadto, zgodnie z § 3 cytowanego przepisu, sąd obligatoryjnie orzeknie zakaz prowadzenia pojazdów. Okres, na jaki można orzec zakaz prowadzenia pojazdów wynosi od 6 miesięcy do maksymalnie 3 lat. Można założyć, iż im niższa będzie zawartość alkoholu, tym orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów będzie zbliżony bądź równy 6 miesiącom.

Przestępstwo

Kodeks karny w art. 178a § 1 sankcjonuje jazdę w stanie nietrzeźwości. Zgodnie z tym przepisem, kto znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. 

Grzywna na podstawie kodeksu karnego stanowi iloczyn pomiędzy stawką dzienną a jej wysokością. Liczba stawek dziennych zawiera się pomiędzy 10 a 540, a wysokość jednej stawki mieści się w przedziale 10 zł - 2.000 zł. Karze ograniczenia wolności zostanie poświęcony odrębny wpis, zachęcam do skorzystania z wyszukiwarki na blogu.

Jednak jak pokazuje praktyka, najdotkliwszą sankcją związaną z ukaraniem kierującego samochodem w stanie nietrzeźwości jest zabranie prawa jazdy.

Nowelizacją, która weszła w życie 18 maja 2015 r. zaostrzono środek karny jakim jest zakaz prowadzenia pojazdów. Obecnie, w stosunku do skazanych na podstawie art. 178a § 1 k.k. sąd obligatoryjnie orzeka zakaz prowadzenia pojazdów na okres nie krótszy niż 3 lata. Maksymalny okres na jaki można orzec zakaz prowadzenia pojazdów, zgodnie z art. 40 § 1 k.k to 15 lat.

Piotr Majewski